Það góða í lífinu - Kærleikur er allt sem þarf

Nú er næstum liðið ár frá hruni bankanna og ekkert raunhæft eða vitrænt hefur verið gert til að rétta af stöðu heimila eða venjulegra fyrirtækja í landinu. Skjaldborgin blessuð, hvar er hún?
Í stað þess að ganga hreint til verks og fara í almennar aðgerðir til leiðréttingar skulda eru stjórnvöld tilviljanakennt að grípa inní atburðarrásina með yfirtökum og stórfelldri niðurfellingu skulda hjá stórum fyrirtækjum sem sum hver áttu sér enga von jafnvel fyrir hrunið. Þetta er mjög alvarleg staða fyrir heiðvirt og vel rekin fyrirtæki sem þurfa nú sum hver að berjast í samkeppni við þessi fyrirtæki sem hafa nú fengið samkeppnisforskot vegna niðurfellingar skulda og haga sér á markaði eins og ekkert hafi nokkurn tíman gerst. Ég ætla ekki að nefna nein ákveðin fyrirtæki hér en þekki mörg dæmi þar sem þessi staða er uppi.

Það á að hjálpa þeim sem verst standa segir Árni Páll sem að mínu viti virðist ekki gera sér nokkra grein fyrir stöðunni almennt eða hvernig eigi að bregðast við þessum aðstæðum þannig að líklegt sé að við förum að vinna okkur upp úr öldudalnum.

Almenn leiðrétting skulda er ennþá að mínu mati eina raunhæfa fyrsta skrefið. Einföld og fljótvirk aðferð sem kostar ekkert eins og sýnt hefur verið frammá. Kostar ekkert af því að með því væri verið að auka virði skuldasafnanna þar sem fleiri yrðu færir um að standa í skilum og greiða sínar skuldir. Réttlætismál einnig þar sem nýju bankarnir keyptu kröfurnar á fyrirtæki og heimilin með miklum afföllum, jafnvel yfir 50%. Að almennri leiðréttingu lokinni má taka til við að skoða stöðu einstakra fyrirtækja og heimila og kanna hvað hægt er að gera til viðbótar.

Það er einnig frekar sorglegt að margar aðrar aðgerðir sem verið er að grípa til eins og skattahækkanir, auknar álögur á matvæli með s.k. sykurskatti vinna þveröfugt við það sem þarf að ná fram. Þessar aðgerðir eru allar til þess fallnar að minnka ráðstöfunartekjur fólks og minnka neyslu sem sem herðir kreppuna og veldur því að ríkið fær minni skatttekjur til ráðstöfunar. Réttara hefði verið að létta af álögum við slíkar aðstæður, lækka skatta, og auðvelda fólki og fyrirtækjum að auka umsvif og neyslu á ný sem með hægri uppsveiflu yrði fljótt að færa ríkinu meiri tekjur. Slíkt yrði driffjöður til vaxtar.

Þá þarf vaxtastig að lækka enn frekar til að einhver þori að fjárfesta í atvinnulífinu og peningarnir sem nú hlaðast upp í nýju bönkunum hafi eitthvað að gera, en séu ekki atvinnulaust fjármagn eins og nú stefnir allt í. Komist ekki á eftirspurn eftir lánsfé munu nýju bankarnir ekki eiga möguleika á að spjara sig því þeir þurfa jú að borga fyrir það fé sem safnast upp en skilar engum arði.

Köllum eftir aðgerðum strax, þetta gengur bara einfaldlega ekki lengur. Það er of seint í rassinn gripið að tala t.d. um mikilvægi matvælaöryggis þjóðarinnar og hollustu og hreinleika íslenskra matvæla þegar búið verður að veikja landbúnaðinn svo mikið að hann nái ekki að halda þeirri stærð og hagkvæmni sem búið var að byggja upp. Eins og staðan er nú eru miklar líkur á að allt að 30-40% bænda gætu farið í þrot og það er einfaldlega meir en greinin sem slík þolir. Sjávarútvegurinn er einnig í verulegri hættu, þrátt fyrir að útflutningstekjur séu góðar um þessar mundir sökum gengisþróunarinnar. Hann er í hættu vegna ofurskuldsetningar og nýtingarréttur auðlindarinnar gæti því farið úr höndum okkar í einni svipan ef gjaldþrotahrina færi um greinina. Hverjir myndu halda á þeim kröfum þar sem 2 af nýju bönkunum eru líklega á leið í hendur kröfuhafa sem að stórum hluta eru erlendir aðilar.

Almennar, gagnsæjar aðgerðir er það sem þarf að koma nú þegar þannig að atvinnulífið sjálft og fólkið í landinu geti unnið okkur sem þjóð útúr kreppuástandinu, því það verður aldrei gert í þingsölum hvort eð er. Þar er hinsvegar hlutverk manna að skapa þau skilyrði að atvinnulífið og fólkið geti tekist á við þetta verkefni á raunhæfan hátt.

Ekki meira í bili.

Staldraði við á leið til vinnu í morgun við lítinn manngerðan drullupoll við uppfyllingarnar við lenginguna á Akureyrarflugvelli. Fegurðin er þar og þegar maður er tilbúinn að njóta hennar. Ekki það að skemmtilegra hefði verið að leifa mýrlendinu að njóta sín frekar en að malbika stóran hluta þess, en það er líka mikil fegurð í þeirri tilhugsun að geta lyft sér héðan og flogið til framandi staða á vit ævintýra.

Það er vissulega rétt hjá Steingrími að við slíka skuldaniðurfærslu yrði erfitt að gæta fulls jafnræðis meðal fyrirtækja og einstaklinga, en ég tel þó að þetta sé ekki eins flókið mál og það er gert hér.

Þegar talað er um 20% niðurfærslu skulda, eins og tillögur Framsóknarflokksins gera ráð fyrir, er aðeins verið að tala um að færa skuldir landsmanna niður um hluta af því sem þessar sömu skuldir hafa aukist um vegna bankahrunsins og óstöðugleikans í fjármálaumhverfinu.

Það er því mikil einföldun á málinu að segja að þetta muni kosta 1200 milljarða, því þá peninga hefur ríkið aldrei átt. Annars vegar erum við að tala um erlendar skuldir sem hafa vaxið gríðarlega vegna falls krónunnar og hins vegar innlendar skuldir sem hafa vaxið vegna mikils verðbólguskots.

Þegar nýju bankarnir urðu til keyptu þeir kröfur á einstaklinga og fyrirtæki af þrotabúum gömlu bankanna en yfirtóku ekki erlendar skuldir þeirra vegna sömu skuldara. Frá þessum tímapunkti hafa þessi sömu lán þó verið reiknuð í erlendum gjaldmiðlum og vöxtur þeirra vegna frekara falls krónunnar því skapað nýtt eigin fé í nýju bönkunum (hjá ríkinu). Hér kann þó að vera að gengistryggð skuldabréf liggi að baki sem greiðsla, en um slíkt hefur hvergi verið upplýst. Alla vega er þekkt að þessar skuldbindingar voru teknar yfir með miklum afföllum og hafa verið nefndar tölur allt upp í 50% í því samhengi, þannig að ég gef mér að innan þess ramma sé fullkomið svigrúm fyrir slíka aðgerð, að færa skuldirnar niður um 20%.

Sama gildir um verðtryggðu lánin, þau hafa vaxið á stuttum tíma vegna óðaverðbólgu og framleitt sinn hluta af þessum 1200 milljörðum sem nú er rætt um að kosti að taka á vandanum.

Það er líklega tímabært einnig að lífeyrissjóðirnir, Íbúðalánasjóður og ríki fari að gera sér grein fyrir að þessir peningar eru fyrir löngu tapaðir og verða ekki eingöngu sóttir í vasa einstaklinga og fyrirtækja.

Varðandi það að ná að tryggja jafnræði eins og ég gat um í upphafi, þá held ég einnig að það sé ekki óyfirstíganlegt heldur þar sem við erum einungis að tala um að færa niður skuldir um hluta af því sem þær hafa aukist á skömmum tíma vegna þessara hamfara í samfélaginu. Við slíka aðgerð myndu skuldir allra skuldara lækka um sama hlutfall af þeirri upphæð sem þær hafa vaxið og menn stæðu því jafnir eftir. Varðandi þá sem lítið eða ekkert skulda gildir því það sama, því þeir hafa ekki fengið á sig þessar auknu birgðar skuldaaukningarinnar.

Veit þetta er vandasamt verk, en ég tel að þetta megi þó ekki afgreiða útaf borðinu með slíkum tölum eins og hér er gert. Sú staða blasir við að heimilin í landinu og stór hluti fyrirtækja munu ekki ráða við þá stöðu sem nú er uppi og verði ekkert að gert mun það kosta ríki og okkur þegnana margfalda þá tölu sem sett er fram með þessum 1200 milljörðum.

Hvet því ráðamenn til að skoða þetta ofan í kjölinn :)

Hólmgeir Karlsson
Höfundur er framkvæmdastjóri í atvinnurekstri
og með framhaldsmenntun í alþjóðaviðskiptum og stjórnun

	20% niðurfærsla 1.200 milljarðar
Ábyrgðarmaður færslu Tilkynna um óviðeigandi tengingu við frétt

Langt síðan ég hef verið svona spenntur yfir símakosningu í Söngvakeppni sjónvarpsins, en vá besta lagið vann. Algjörlega frábært lag í snilldarflutningi Jóhönnu Guðrúnar Jónsdóttur. Fallegt lag í fallegum búning. Til hamingju Ísland :)

Smellti að sjálfsögðu nokkrum myndum af þessari hrífandi stund

Annars fannst mér keppnin í ár öll hin skemmtilegasta og þátttakendum og þáttastjórnendum til mikils sóma. Létt yfirbragð og uppátæki þeirra "Jónsdætra" hefur gert þetta að einum skemmtilegustu júróvission vikum í mörg ár. Ekki bara vegna þess hve þær eru sætar og skemmtilegar heldur ekki síður vegna alls þess góða og jákvæða sem þeim hefur tekist að kalla fram í öllu því fólki sem þær hafa mætt við gerð þáttanna.

Reyndar fannst mér mjög mörg virkilega góð lög í keppninni í ár, svo góða að við gætum bara boðið Evrovision að sleppa aðalkeppninni og deila lögunum okkar út meðal mestu vinaþjóðanna. Þannig gæti Jogvan fengið að keppa fyrir Færeyjar með sitt fallega lag "I think the world of you" og t.d Hreindís Ylfa sungið "Vornótt" fyrir Norðmenn (yndislegt lag), Ingó sungið "Undir regnboga" fyrir Dani og já ætli við yrðum svo ekki að spandera einu fallegu lagi á Breta líka og þá kæmi fyrst í hugann "Lygin ein" eða "Easy to fool". Æ kannski smá grín í nafnavalinu, en lögin eru bæði flott og vel flutt.

Takk fyrir skemmtunina :)

	Lagið Is it true til Moskvu
Ábyrgðarmaður færslu Tilkynna um óviðeigandi tengingu við frétt

Á fimmtudaginn var sá ég eina skemmtilegustu leiksýningu sem ég hef séð lengi. Þetta var á árshátíð miðstigs Hrafnagilsskóla. Krakkarnir höfðu sett upp heilan söngleik með atriðum úr ævintýrum Emils í Kattholti. Þetta var hreinasta snilld sem ég þarf að festa nokkur orð um hér á blogginu mínu. Það sem gerði uppsetningu þeirra sérstaklega skemmtilega var að margir voru um hvert hlutverk, þannig að í lokin þegar leikarar voru klappaðir upp mættu ótal margir Emilar allir eins klæddir og heill hópur af litlum Idum í rauðum kjólum.

Ekki nóg með að þau kæmust meistaralega frá nærri 40 mínútna söngleik því þetta allt toppuðu þau með að hafa eigin hljómsveit sem spilaði undir og náði að skapa mikla stemmingu í salnum.

Karl minn var í hljómsveitinni góðu og spilaði að sjálfsögðu á gítar (í miðið á myndinni).

Ég tók reyndar allt leikritið upp á vídeó, en á alveg eftir að vinna úr því þannig að ég get ekki birt það hér. Ég hef heldur ekkert samið við leikhópinn um birtingarétt sem gæti orðið býsna dýr ef mið er tekið af þeim glæsilegu viðtökum sem þau fengu frá troðfullu tónlistahúsinu þar sem árshátíðin var haldin.

Ég ætla samt að gefa hér smá dæmi, lítið vídeóskot sem ég tók þegar þau voru að hita upp fyrir leiksýninguna.

Ég á kannski eftir að setja hér eitthvað meir af myndum og vídeóbrotum síðar.
En takk fyrir snilldar skemmtun krakkar :)